Tijdens de COVID-19-pandemie, geleid door emoties van angst die door media werden versterkt, hebben we de macht van het volk overgedragen aan de overheid, een macht die deze laatste voorheen niet had, en deze macht gelegitimeerd door sociologische enquêtes. Op deze manier werden de nieuwe relaties tussen het volk en de regering vastgesteld – er werd gepoogd een nieuw sociaal contract te vestigen waar niet waardigheid maar gezondheids- en klimaatveiligheid de hoogste waarden van menselijk bestaan waren, waar voorzichtig zijn over je eigen leven betekende egoïstisch zijn; waar individuele prioriteiten ondergeschikt werden gemaakt aan de gemeenschappelijke; waar mensen ermee instemden dat iemand anders zoals media, experts en bedrijven besliste wat de gemeenschappelijke prioriteiten waren.
Tijdens de pandemie werden we geregeerd door de publieke opinie en het “regime van getallen” in plaats van door de wet.
We hebben de suprematie van vrijheid en waardigheid opgegeven – de hoogste waarden in de democratische naoorlogse samenleving, de waarden die revoluties en heroïsme inspireerden, de waarden die de verwachtingen van hele naties vormden.
We hebben enkele van de meest fundamentele normen en principes van het recht opgegeven: “par in parem non habet imperium”, “rechtszekerheid”; “niet schuldig tot het tegendeel is bewezen”; proportionaliteit tussen de overtreding van door-de-regering-als-grondwettelijk-beschouwde-regels en straf. We verdraaiden het concept van wat voor het individu en de regering in de democratie “toegestaan” was. Normaal heeft het individu het recht om alles te doen wat niet door de wet verboden is, terwijl de regering niets mag doen wat niet door de wet is voorzien. Anders heeft de staat het recht om willekeur te omarmen en de normen van alle diensten in de samenleving te verlagen en dit te excuseren om redenen van sanitaire maatregelen.
De pandemie was nog niet voorbij toen de grootschalige invasie van Rusland in Oekraïne begon. Deze keer zorgden de emoties van empathie van Europeanen ervoor dat de grenzen van de wet binnen Europese naties werden verlegd om de menselijkheid te omarmen en burgers te helpen ontsnappen aan willekeurige bombardementen, massamoorden en martelingen. Deze emoties hebben ook toegestaan om grenzen te overschrijden die voorheen ondenkbaar waren bij het sanctioneren van Rusland of het leveren van wapens aan Oekraïne door de EU. Er was een algemene grensoverschrijdende consensus onder de mensen van de EU dat dit het juiste was om te doen. Nu, twee jaar in de oorlog, wanneer emoties voor Oekraïners niet langer verhoogd zijn, wordt de hoge mate van Europese ondersteuning voor Oekraïnes overwinning en pad naar de EU op de proef gesteld door de komende Europese verkiezingen.
Er zijn steeds meer stemmen die oproepen tot onderhandelingen. Onder de vele redenen zijn er economische neergang en veiligheidszorgen. Beide argumenten zijn geldig maar kortzichtig gezien de intenties van de partij waarmee onderhandeld moet worden. De intenties zijn duidelijk: vernietiging van de Oekraïense natie en de westerse manier van leven. Oekraïne vecht voor vrijheid. Oproepen voor Oekraïne om te onderhandelen of voor Europa om Oekraïne op te geven, in de hoop op veiligheid, is oproepen om vrijheid on hold te zetten. Bovendien, zoals in het nationaal recht het principe van gelijkheid tussen individuen bestaat, zo is er in het internationaal recht een principe van gelijkheid tussen staten. Waarom zou de emotie van angst bij mensen die vrijheid en veiligheid genieten onder het systeem van de Europese rechtsstaat Oekraïners als een niet-gelijkwaardige natie beschouwen in vergelijking met de Russische natie? Waarom zou een hele natie die voor vrijheid staat gedegradeerd moeten worden tot een object en geen onderwerp van internationale betrekkingen?
Als we tijdens de pandemie persoonlijke vrijheden hebben opgegeven voor gezondheidsveiligheid, ervaren we nu oproepen om internationale vrijheid op te offeren voor internationale veiligheid. Als we ons niet vrij kunnen verdedigen, zal deze internationale veiligheid denkbeeldig blijven tot het wordt weggenomen.
