In 2024 was België getuige van aanzienlijke boerenprotesten, gekenmerkt door langzaamaanacties en wegblokkades op grote wegen en snelwegen, inclusief kritieke gebieden in en rond Brussel, wat leidde tot wijdverbreide verstoringen (The Brussels Times). De protesten maakten deel uit van een bredere golf van boerendemonstraties door heel Europa, aangedreven door zorgen over EU-milieunormen, de impact van regelgeving op landbouwpraktijken en de economische levensvatbaarheid van de landbouwsector (Wikipedia).
De primaire oorzaken van deze protesten waren strikte EU-milieunormen en de waargenomen overregulering van landbouwpraktijken. Belgische boeren, samen met hun collega’s in verschillende andere Europese landen, veroordeelden deze regelgeving vanwege hun impact op dalende inkomens en de extra operationele moeilijkheden die ze oplegden aan landbouwactiviteiten. Deze normen, onderdeel van een breder EU-initiatief om de milieu-impact te verminderen, werden door de protesterende boeren gezien als te belastend en losgekoppeld van de realiteiten van landbouwproductie.
De eisen van de boeren waren veelzijdig maar draaiden vooral om een oproep tot versoepeling van specifieke EU-regelgeving, een herbeoordeling van de Natuurherstelwet, wijzigingen in de subsidies voor herbebossing en meer flexibiliteit in landbouwoperaties, inclusief de oplegging van zaaidata. Ze wilden aandacht vragen voor de moeilijkheden die het huidige regelgevingskader opleverde voor hun levensonderhoud en de duurzaamheid van landbouw in Europa (The Brussels Times).
Wat betreft steun zochten de boeren begrip en solidariteit van zowel het algemene publiek als beleidsmakers. Door hun disruptieve maar vreedzame protesten wilden ze het belang van een levensvatbare landbouwsector benadrukken, niet alleen voor boeren maar voor de samenleving als geheel, waarbij werd benadrukt dat de achteruitgang van de landbouw een bedreiging vormt voor de voedselzekerheid en economische stabiliteit (The Brussels Times). Ze deden een beroep op een gezamenlijke inspanning om te voorkomen dat de landbouw te afhankelijk wordt van import en benadrukten de noodzaak van duurzame beleidsmaatregelen voor alle belanghebbenden (The Brussels Times).
Naarmate de protesten zich ontvouwden, slaagden ze erin de aandacht van Europese beleidsmakers te trekken. Bijvoorbeeld, als reactie op vergelijkbare protesten in Polen, stemde de Europese Unie ermee in een limiet in te voeren op tariefvrije Oekraïense graanimporten, wat een zekere mate van responsiviteit toonde op de door boeren over het continent geuite zorgen (Wikipedia).
Deze protesten vertegenwoordigen een kritiek keerpunt voor de Europese landbouw, waarbij de spanning tussen milieuduurzaamheidsdoelen en de economische realiteiten van landbouw wordt benadrukt. De acties van de boeren in België en daarbuiten onderstrepen de noodzaak van een evenwichtige aanpak die de levensvatbaarheid van de landbouw waarborgt terwijl wordt voldaan aan milieudoelstellingen. De situatie vraagt om voortdurende dialoog en samenwerking tussen boeren, beleidsmakers en andere belanghebbenden om een weg vooruit te smeden die de behoeften en bijdragen van de landbouwsector aan de samenleving respecteert.
Samenvattend:
De boerenprotesteerders in Brussel hebben verschillende eisen geformuleerd als reactie op de uitdagingen waarmee ze worden geconfronteerd, waarbij de spanning tussen milieuregelgeving en het levensonderhoud in de landbouw wordt benadrukt. De eisen, voortkomend uit de demonstraties en gearticuleerd door de protesteerders en hun vertegenwoordigers, omvatten:
- EU-concessies en eerlijke inkomsten. Demonstranten eisen concessies van de EU, met name met betrekking tot wat zij zien als belastende milieuregelgeving en oneerlijke concurrentie van goedkope importen die het vermogen van EU-boeren om te concurreren ondermijnen. Het kernprobleem voor boeren is de strijd om eerlijke inkomsten uit hun producten te verkrijgen, vooral wanneer prijzen onder de productiekosten vallen vanwege vrijhandelsovereenkomsten en deregulering (Voice of America).
- Actie tegen goedkope supermarktproducten en goedkope importen. Demonstranten roepen op tot EU-actie tegen goedkope supermarktproducten en goedkope importen, die volgens hen oneerlijke concurrentie creëren door een onnodige druk op de landbouwsector te leggen. Boeren benadrukken dat de milieuregels van de EU deze druk verergeren, waardoor het moeilijk is voor EU-landbouw om te concurreren met landen met minder strenge milieunormen (DW).
- Aanpassingen aan milieuregels. Boeren in heel Europa, inclusief die in Brussel, hebben geprotesteerd tegen wat zij zien als buitensporig restrictieve milieuregels. De demonstranten betogen dat deze regels bijdragen aan lage inkomens en concurrentienadelen in vergelijking met niet-EU-landen met soepelere ecologische regelgeving (DW).
- Herbeoordeling van de milieubeleidsmaatregelen van de EU’s Green Deal. In het licht van de protesten zijn de milieubeleidsmaatregelen van de EU’s Green Deal verzwakt, voornamelijk door het doel om landbouwemissies tegen 2040 te verminderen, te verwijderen. Boeren pleiten voor beleid dat de economische realiteiten van de landbouw erkent en compensatie biedt voor de milieudiensten die door de landbouwsector worden geleverd (DW).
- Verzet tegen de stikstofemissiereducties van de Vlaamse regering. Specifiek, in Brussel en de bredere Vlaamse regio, hebben boeren geprotesteerd tegen de plannen van de Vlaamse regering om de stikstofemissies van de landbouw te beperken. Ze betogen dat deze geplande bezuinigingen de landbouwsector oneerlijk doelwit maken ten opzichte van de industrie en de levensvatbaarheid van veel boerderijen bedreigen (POLITICO).
Deze eisen weerspiegelen de bredere uitdagingen waarmee de Europese landbouwsector wordt geconfronteerd, het evenwicht tussen milieuduurzaamheid en economische levensvatbaarheid. De protesten in Brussel en door heel Europa benadrukken de noodzaak van dialoog en beleidsaanpassingen die zowel milieuzorgen als het levensonderhoud van boeren aanpakken.
Referenties:
- Crisis24. Belgium: Farmers staging go-slow protests and road blockades nationwide, including in Brussels, Jan. 29
- Wikipedia. 2024 European farmers’ protests
- The Brussels Times. Farmer protest continues: Tractors will block Brussels Ring Road until tonight
- The Brussels Times. Farmer protests: Tractors blocking key roads in and around Brussels
- The Brussels Times. Farmer protest continues: Major traffic disruptions in Brussels and across Belgium
- Voice of America. Protesting Farmers Swarm Brussels With Tractors, Demanding EU Concessions
- Deutsche Welle. Farmers jam Brussels’ EU quarter as ministers meet
- POLITICO. Aggro-culture: Farmers’ protest brings Brussels’ EU Quarter to a standstill
